Masz świadomość, że istnieją, ale nie do końca wiesz, jaką funkcję pełnią? Choć Present Perfect i Present Perfect Continuous mają ze sobą wiele wspólnego, nie wrzucaj ich do jednego worka. W dzisiejszym artykule będzie porównanie czasów oraz ćwiczenia utrwalające.
Jak się tworzy czas Present Perfect?
W czasie Present Perfect pojawiają się dwa ważne elementy, takie jak operator i czasownik w trzeciej formie (imiesłów bierny). Ten drugi pojawia się zarówno w formie regularnej (-ed), jak i nieregularnej. Rzecz jasna, nie powinno też zabraknąć podmiotu, dlatego pełny wzór wygląda tak:
- Subject + have/has + past participle
Steve has cleaned his room.
Zapamiętaj, że po trzeciej osobie liczby pojedynczej zawsze stawiasz operatora has. Natomiast pozostałym osobom w liczbie pojedynczej lub mnogiej z automatu przypisujesz operator have.
Jak się tworzy czas Present Perfect Continuous?
Nie bez powodu czas Present Perfect Continuous kojarzy się z poprzednikiem. Różni się jednak podstawowym elementem widocznym już w samej nazwie. To właśnie słowo ciągły sprawia, że musi się tutaj pojawić końcówka -ing. Na tym jednak nie koniec, ponieważ aby czas Present Perfect Continuous zaistniał, potrzebuje też bycia, czyli czasownika to be w trzeciej formie.
W całej okazałości wygląda, jak poniżej:
- Subject + have/has + been + verb + -ing
Steve has been reading for two hours.
Na tym etapie przeważnie zaczynają się schody i łatwo o pomyłkę lub niedopatrzenie. Dlatego najlepiej oswoić się z powyższym wzorem w trakcie dalszych ćwiczeń, które znajdziesz w tym artykule.
Porównanie czasów Present Perfect i Present Perfect Continuous – czym się różnią?
Większość osób wzbrania się przed poznawaniem rzeczy, które uznają za mało użyteczne. Angielskie czasy, których zastosowania i sensu posłużenia się nimi w życiu codziennym nie pojmujesz, mogą wywołać w Tobie podobne odruchy. Tymczasem nauka kolejnego czasu – pozornie niewiele wnoszącego do całości – robi różnicę. Zaobserwuj to na poniższych przykładach.
Czas Present Perfect stosujemy, aby wyrazić:
- czynności i stany, które rozpoczęły się jakiś czas temu i trwają do tej pory,
- czynności, które miały miejsce w przeszłości i których skutki są widoczne w chwili obecnej,
- czynności i stany przedstawiające doświadczenia osób żyjących,
- czynności i stany, którym towarzyszą przyimki, takie jak for czy since.
W przypadku Present Perfect Continuous również są widoczne skutki jakiegoś wcześniejszego działania albo rozpoczęta czynność nadal trwa z tą różnicą, że chodzi o:
- czynności, gdzie akcent kładziony jest na czas ich trwania, nie zaś na rezultat działania.
Aby owa zasada zapadła Ci w pamięć, odwołaj się do skojarzeń, choćby nie wiem jak naiwne czy uproszczone się wydawały. Dajmy na to, gdyby Present Perfect miał wyglądać jak człowiek, przypominałby ambitnego biznesmena, który skoncentrowany jest na wynikach, jakie przynoszą dane przedsięwzięcia. Natomiast Present Perfect Continuous upodabnia się do małego dziecka, które z radością odkrywa świat i od rezultatów dużo bardziej interesuje je to, jak długo może się bawić. W pierwszym skojarzeniu najważniejsze są wyniki, w drugim chodzi o czas.
Jak wyglądają pytania i przeczenia w czasie Present Perfect?
Można to powtarzać do znudzenia, ale po raz kolejny słowem kluczowym jest inwersja. Jeżeli więc chcesz stworzyć pytania, miej przed oczyma przestawny szyk zdania, gdzie podmiot pojawia się po orzeczeniu. W przypadku Present Perfect musisz dodatkowo pamiętać, że tym, co zamienia się miejscami z rzeczownikiem, jest operator have/has.
Widać to na przykładzie:
- Have you ever eaten tofu?
Czy kiedykolwiek jadłeś tofu?
Jeżeli chcesz temu zaprzeczyć, musisz dodać słówko not do operatora, co w efekcie daje odpowiedź:
- No, I haven’t.
Nie, nie jadłem.
Na podobnej zasadzie tworzysz inne zdania w trybie przeczącym, jak np.:
- I haven’t been to London for two years.
Nie byłem / nie byłam w Londynie od dwóch lat.
Jak wyglądają pytania i przeczenia w czasie Present Perfect Continuous?
Pytania czy przeczenia w tym czasie to wyższa szkoła jazdy. Być może dlatego, że trzeba zawrzeć wszystkie wspomniane w drugim punkcie elementy. Operator have/has ponownie się przesuwa, stając przed podmiotem. Zaraz po nich umiejscawia się czasownik been oraz czasownik z końcówką -ing.
Przykładowo:
- Have you been running for two hours?
Czy biegałeś przez dwie godziny?
W przeczeniach pozostaje Ci tylko dodać not do operatora, czyli:
- I haven’t been running for a long time.
Nie, nie biegam od dawna.
Krótka odpowiedź przecząca mogłaby też zabrzmieć:
- No, I haven’t.
Nie, nie biegałem.
Present Perfect i Present Perfect Continuous – testy do rozwiązania
Myślisz, że znajomość Present Perfect Continuous w praktyce do niczego Ci się nie przyda? Nigdy nie mów nigdy! Wszyscy maturzyści niech nastawią uszu, gdyż zarówno jeden, jak i drugi czas pojawia się wśród wymagań egzaminacyjnych, których pełną listę znajdziesz w aneksie 2023/2024. Przykładowe testy do rozwiązania, z którymi musieli zmierzyć się szkolni poprzednicy, znajdziesz na oficjalnej stronie CKE.
Aby zbudować pewność siebie, trenuj regularnie. Repetytoria na poziomie podstawowym oraz rozszerzonym oraz inne pomoce znajdziesz w sklepie WSiP. Tymczasem przejdźmy do przykładowych ćwiczeń, dzięki którym szybko sprawdzisz, co udało Ci się zapamiętać z poprzednich punktów.
Present Perfect czy Present Perfect Continuous – ćwiczenia na rozróżnianie
Choć z pozoru są jak dwie krople wody, to subtelnie się od siebie różnią, dzięki czemu możesz wyrazić znacznie więcej i wybrać opcję, która lepiej pasuje do kontekstu. W zdaniu poniżej czas Present Perfect Continuous kładzie nacisk na fakt długiego spania, z powodu którego Joe spóźni się do pracy:
- Joe has been sleeping for over ten hours and he’s going to be late for work.
Joe śpi od ponad dziesięciu godzin i spóźni się do pracy.
Kolejny przykład to jednocześnie dobra ilustracja obu czasów. Lucy oszczędzała od września, dzięki czemu uzbierała określoną kwotę pieniędzy. Kiedy zatrzymujemy się na sumie, mamy na myśli rezultat w postaci dwustu dolarów. Pierwsza część zdania pokazuje natomiast, jak długo trwa odkładanie:
- Lucy has been saving money since September and so far she has saved $200.
Lucy oszczędza od września i jak dotąd odłożyła 200 dolarów.
Kiedy używasz czasu Present Perfect Continuous, uwypuklasz długość trwania jakiejś czynności, co doprowadziło do jakichś rezultatów:
- Susan has been jogging for two hours, that’s why she looks tired.
Susan biegała przez dwie godziny, dlatego wygląda na zmęczoną.
Szkoła ProfiLingua to skuteczna nauka języka obcego w każdym wieku i na każdym etapie kształcenia. Sprawdź pełną ofertę tutaj lub skorzystaj z jesiennej promocji na kursy konwersacyjne, dzięki którym Twój angielski szybko wskoczy na wyższy poziom.
