Zastanawiasz się, jak wyglądałoby zdanie, w którym jedna czynność z przeszłości poprzedza inną, również przeszłą? Z gramatycznego punktu widzenia trzeba użyć… czasu zaprzeszłego, czyli tak zwanego Past Perfect. Jeśli nic Ci to nie mówi, koniecznie sprawdź co to za kuriozum i dlaczego warto wiedzieć więcej.
Past Perfect – budowa zdania
Zdanie oznajmujące w czasie Past Perfect tworzysz, wstawiając operator had i dodając imiesłów czasu przeszłego.
- SUBJECT + HAD + PAST PARTICIPLE.
Aby powstał imiesłów Past Participle, do czasowników regularnych zawsze dodajesz końcówkę -ed. Co do czasowników nieregularnych, III formę podajesz z pamięci, dlatego trzeba dobrze znać odmianę czasowników nieregularnych. Porównajmy obydwa przykłady:
- I had lived. (regularny imiesłów czasu przeszłego)
- I had forgotten. (nieregularny imiesłów przeszłego)
Słowo had możesz też skrócić. Wówczas wyjdą nam formy:
- I'd lived.
- I'd forgotten.
Tworzenie pytań
Pytania w angielskim wymagają zastosowania inwersji, czyli szyku przestawnego.
- HAD + SUBJECT + PAST PARTICIPLE?
Reszta zależy już od kontekstu:
- Had you lived there before you met her?
Mieszkałeś tutaj, zanim ją poznałeś?
Tworzenie przeczeń
W zdaniu przeczącym musi pojawić się słówko not, które dostawiasz do operatora. Z tego połączenia może utworzyć się skrócona forma hadn't. Zazwyczaj korzystamy z niej w sytuacjach dnia codziennego. Pełny schemat do zapamiętania to:
- SUBJECT + HAD + NOT + PAST PARTICIPLE.
Kiedy tworzysz zdanie przeczące w czasie Past Perfect, zawsze pamiętaj o zachowaniu trzeciej formy czasownika:
- I hadn't seen her for years.
Nie widziałem jej od lat.
Past Perfect Simple – zastosowanie
Czas Past Perfect jest czasem zaprzeszłym, dlatego dotyczy:
- czynności dokonanych przed innymi czynnościami czy zdarzeniami w przeszłości.
- czynności, zdarzeń czy stanów, które rozpoczęły się w przeszłości i trwały nadal, kiedy później wystąpiła inna czynność.
Jest więc w gruncie rzeczy czasem niesamodzielnym, który do pary potrzebuje innego czasu – czegoś, co wydarzyło się w późniejszej przeszłości. Brzmi pokrętnie? Aby nie pomylić kolejności, najlepiej poznać cały kontekst, a nawet uszeregować w myślach poszczególne czynności.
Na przykład wcześniejsza czynność zostaje oznaczona numerem 1, podczas gdy czynność, która nastąpiła później, stoi przy cyferce 2.
- George realised (2) he had forgotten (1) his essay.
George zdał sobie sprawę, że zapomniał wypracowania.
- When George met (2) Elizabeth, he had already lived (1) in London for two years.
Kiedy George spotkał Elizabeth, mieszkał już w Londynie od dwóch lat.
Past Perfect – okoliczniki czasu
Czas Past Perfect zobaczysz też w towarzystwie charakterystycznych określeń czasu. Zaliczamy do nich:
- before – przed
- after – po
- when – kiedy
- just – właśnie
- already – już
- until – póki (nie); zanim
- by the time – zanim; kiedy.
Zobaczmy, jak można ich użyć:
- Lucinda had just drunk a cup of coffee when the phone rang.
Lucinda właśnie wypiła filiżankę kawy, kiedy zadzwonił telefon.
- My mum didn't let me play until I had finished my homework.
Moja mama nie pozwoliła mi się bawić, dopóki nie skończyłem pracy domowej.
Przykładowe zdania w Past Perfect
Zadaj sobie pytanie, która czynność odbyła się przed inną czynnością w przeszłości. Dla ułatwienia możesz ponumerować zdarzenia w kolejności chronologicznej, gdzie jedynka odpowiada wcześniejszej (starszej) czynności, a dwójka późniejszej (młodszej):
- When I got home (2), the party had already started (1).
Kiedy wróciłem do domu, impreza właśnie się zaczęła.
- By the time Henry arrived at the meeting (2), we had solved the problem (1).
Zanim Henry przybył na spotkanie, rozwiązaliśmy problem.
- After Emma had finished cleaning the kitchen (1), she started vacuuming (2).
Po wysprzątaniu kuchni Emma zaczęła odkurzanie.
- Emma had finished vacuuming (1) before her husband arrived (2).
Emma skończyła odkurzanie, zanim jej mąż przyjechał.
Uwaga! Choć przysłówki before/after dobrze skojarzyć z czasem zaprzeszłym, niewykluczone, że usłyszysz też, jak ktoś używa czasu Past Simple:
- Emma finished vacuuming before her husband arrived.
Emma skończyła odkurzanie, zanim jej mąż przyjechał.
Past Simple a Past Perfect Simple
|
|
PAST PERFECT |
PAST SIMPLE |
|
CZYNNOŚĆ DOKONANA |
X |
X |
|
CZYNNOŚĆ ZAPRZESZŁA |
X |
|
|
BEFORE/AFTER |
X |
X |
|
SEKWENCJE CZYNNOŚCI |
|
X |
Czas Past Perfect bardzo lubi się z czasem przeszłym prostym. Past Simple odnosi się wówczas do czynności, która miała miejsce po zaistnieniu tej wcześniejszej. Co istotne, tam, gdzie wymieniasz kolejno kilka następujących po sobie czynności, nie musisz przejmować się znikomym odstępem czasu między nimi i dociekać, które z nich uznać za zaprzeszłe. W takich sytuacjach zastosuj po prostu Past Simple.
Porównajmy dwie sytuacje:
- Past Perfect: Sheila had made scrambled eggs before her husband got home.
Sheila zrobiła jajecznicę, zanim mąż wrócił do domu.
- Past Simple: Sheila took off her shoes, put on her slippers and turned on the light.
Sheila zdjęła buty, założyła kapcie i zapaliła światło.
Obszerniejsze porównanie tych dwóch czasów znajdziesz w osobnym artykule. Kliknij tutaj, aby przetestować swoją wiedzę.
Past Perfect w piosenkach
Czas zaprzeszły przypomina poruszanie się po zawiłym labiryncie ze skomplikowanym, niejednoznacznym układem ścieżek. Dlatego nawet w piosenkach występuje on w towarzystwie innych czasów, które go dopełniają. Za przykład weźmy poniższy utwór "Bohemian Rhapsody" zespołu Queen:
Mama, just killed a man
Put a gun against his head, pulled my trigger
Now he's dead
Mama, life had just begun.
Past Perfect pozwala tu na swoistą retrospekcję, kiedy wracamy myślami do momentu sprzed zabójstwa. I choć mężczyzna mógł mieć wcześniej jakieś plany, teraz ma przed oczyma tylko swoją ofiarę. Piosenka jest upoetyzowanym i jednocześnie bardzo gorzkim opisem losów bohatera, który w jednej chwili traci nie tylko młodzieńczą niewinność, ale i szansę na normalne życie.
Różnica między Past Perfect a Present Perfect
Czas zaprzeszły i Present Perfect łatwo ze sobą pomylić z uwagi na podobną budowę (ten drugi różni się tylko operatorem) oraz fakt, że dla wielu osób nieanglojęzycznych obydwa czasy są totalną abstrakcją. Tym większe jest więc zaskoczenie, kiedy widzisz je niedaleko siebie. Spróbujmy to wyłapać w piosence "Tears and Rain" Jamesa Blunta:
How I wish I could surrender my soul
Shed the clothes that become my skin
See the liar that burns within my needing
How I wish I'd chosen darkness from cold
How I wish I had screamed out loud
Instead I've found no meaning.
Czas Past Perfect łączy się tu ze słówkiem wish, tworząc konstrukcję typową dla przeszłości nierzeczywistej (unreal past). Z tak zestawionych słów można wyczytać smutek, iż coś nie zaistniało albo żal, że czegoś się nie zrobiło. Tekst wydaje się wtedy bardziej posępny i dodatkowo napawa melancholią:
How I wish I'd chosen darkness from cold
How I wish I had screamed out loud.
To także cenna informacja gramatyczna, bo czas Past Perfect towarzyszy wish, gdy coś z przeszłości nie zostało zrealizowane, a chcielibyśmy, żeby stało się odwrotnie. Niemniej jednak nasze pragnienia nie mają szansy się już ziścić i są czysto hipotetyczne.
Nieco inaczej prezentuje się ostatnie zdanie, w którym ukrył się Present Perfect:
How I wish I'd chosen darkness from cold
How I wish I had screamed out loud.
Instead I've found no meaning.
Jak przystało na ten czas, pełni on rolę klamry między przeszłością a teraźniejszością. W tym przypadku jest nią brak sensu, jakiego do chwili obecnej doświadcza bohater piosenki.
Past Perfect – ćwiczenia
Sprawdź, czy dobrze rozumiesz podstawowe zasady. Pod spodem znajdziesz zadania do wykonania i nieco dalej poprawne odpowiedzi.
ĆWICZENIE 1
Uzupełnij poniższe zdania czasownikiem we właściwej formie:
- She said she ………………….. (make) the decision.
Powiedziała, że podjęła decyzję.
- ………… they ………… (do homework) before they went to sleep?
Czy odrobili lekcje, zanim poszli spać?
- After he ………………….. (finish) his essay, he played video games.
Gdy skończył wypracowanie, grał w gry wideo.
ĆWICZENIE 2
Popraw błędy tam, gdzie zachodzi taka potrzeba:
- I thanked Jenny for the help she provided me with.
Podziękowałem Jenny za pomoc, której mi udzieliła.
- When Jeff arrived at school, the exam already started.
Kiedy Jeff przyszedł do szkoły, egzamin już się zaczął.
- I hadn't walked my dog before I went to the party.
Nie wyprowadziłem psa, zanim poszedłem na imprezę.
Past Perfect – czy się przydaje?
Przeczucie Cię nie myli, jeśli myślisz, że Past Perfect rzadko gości w codziennych wypowiedziach. Przeważającą ich część zajmują inne, dużo bardziej popularne czasy. Mimo to nie powinniśmy go zaniedbywać, zwłaszcza jeśli przystępujemy do matury z języka angielskiego na poziomie zaawansowanym albo chcemy uzyskać międzynarodowy certyfikat językowy.
Okazją do bliższego poznania czasu zaprzeszłego będą zagadnienia, takie jak:
- mowa zależna, np. Chris said that he had won a prize. (Chris powiedział, że wygrał nagrodę)
- III okres warunkowy, np. Chris would have won a prize if he had been more lucky. (Chris wygrałby nagrodę, gdyby miał więcej szczęścia)
- konstrukcje z wish/if only, np. If only I had been more lucky. (Gdybym tylko miał więcej szczęścia)
Past Perfect – rozwiązania
W pierwszym ćwiczeniu były zarówno zdania twierdzące, jak i jedno pytanie. Wszystkie powinny wyglądać następująco:
- She said she had made the decision.
- Had they done homework before they went to sleep?
- After he had finished his essay, he played video games.
W drugim zadaniu należało wychwycić dwa błędne zdania, ponieważ zabrakło w nich operatora typowego dla czasu zaprzeszłego:
- BŁĄD! I thanked Jenny for the help she had provided me with.
- BŁĄD! When Jeff arrived at school, the exam had already started.
Myślisz o zapisaniu swojej pociechy na kurs językowy? Zajęcia w ProfiLingua (grupa Tutore) opierają się na autorskiej metodzie SMILE, która angażuje wszystkie zmysły i ma wpływ na rozwój inteligencji. Już dziś postaw na świetlaną przyszłość swojego dziecka!
