Liczebników jako tako przedstawiać nie trzeba, ale w każdym języku rządzą się swoimi prawami. Uniknij błędów i dowiedz się, jakie zasady obowiązują w języku angielskim. Raz, dwa, trzy, start!
Liczebniki główne i porządkowe
Liczebniki główne to po angielsku cardinal numbers. Określają ilość, wprowadzane są na samym początku nauki, a ich znajomość procentuje w najbardziej prozaicznych sytuacjach. Każda osoba, która zaznajamia się z językiem angielskim od podstaw, zaczyna właśnie od liczebników głównych.
Nieco inne, ale również przydatne są liczebniki porządkowe, czyli ordinal numbers. Jak sugeruje sama nazwa, określają one kolejność osób albo rzeczy: pierwszy, drugi, trzeci itd. W języku angielskim liczebniki porządkowe nie odmieniają się przez przypadki. Za to trzeba dodać odpowiednie końcówki i pamiętać o wyjątkach od reguły.
Oto zagadnienia, które poruszymy w odniesieniu do tych dwóch rodzajów liczebników:
- zapisywanie liczebników,
- zastosowanie liczebników.
- zasady tworzenia liczebników porządkowych,
- skróty od liczebników porządkowych.
Liczebniki od 1-12
Na tym etapie liczebniki główne nie wymagają szczególnych wyjaśnień. Za to w przypadku liczebników porządkowych przeważająca ich część tworzona jest poprzez dodanie końcówki -th do podstawowej formy liczebnika głównego. Wśród liczebników porządkowych znajdą się też bardziej zagadkowe przykłady, które odstają od reszty i trzeba się ich nauczyć na pamięć (patrz pierwsze trzy ordinals).
NUMBERS |
CARDINALS |
ORDINALS |
1 |
one |
first |
2 |
two |
second |
3 |
three |
third |
4 |
four |
fourth |
5 |
five |
fifth |
6 |
six |
sixth |
7 |
seven |
seventh |
8 |
eight |
eighth |
9 |
nine |
ninth |
10 |
ten |
tenth |
11 |
eleven |
eleventh |
12 |
twelve |
twelfth |
Uwaga! Zauważ, że kiedy chcesz dodać końcówkę -th do liczebników głównych five i twelve, musisz pamiętać o uprzedniej zamianie -ve na -f.
Liczebniki od 13-19
Końcówka -teen to wyróżnik kolejnych liczebników głównych. Jest ona odpowiednikiem naszego polskiego -naście. Jeśli chcesz uzyskać liczbę porządkową, do utworzonych wcześniej liczebników głównych dodajesz końcówkę -th.
NUMBERS |
CARDINALS |
ORDINALS |
13 |
thirteen |
thirteenth |
14 |
fourteen |
fourteenth |
15 |
fifteen |
fifteenth |
16 |
sixteen |
sixteenth |
17 |
seventeen |
seventeenth |
18 |
eighteen |
eighteenth |
19 |
nineteen |
nineteenth |
Liczebniki od 20-99
W liczebnikach głównych dziesiętnych dla odmiany pojawia się końcówka -ty. Jeśli chcesz podać liczebnik porządkowy, pamiętaj o zamianie końcówki -y liczebnika głównego na -ie i w następnej kolejności dodaj końcówkę -th. Charakterystyczne dla liczebników dziesiętnych jest również to, że cyfrę jedności oddzielasz od dziesiątek łącznikiem.
NUMBERS |
CARDINALS |
ORDINALS |
20 |
twenty |
twentieth |
21 |
twenty-five |
twenty-first |
30 |
thirty |
thirtieth |
32 |
thirty-two |
thirty-second |
40 |
forty |
fortieth |
43 |
forty-three |
forty-third |
50 |
fifty |
fiftieth |
54 |
fifty-four |
fifty-fourth |
60 |
sixty |
sixtieth |
65 |
sixty-five |
sixty-fifth |
70 |
seventy |
seventieth |
76 |
seventy-six |
seventy-sixth |
80 |
eighty |
eightieth |
87 |
eighty-seven |
eighty-seventh |
90 |
ninety |
ninetieth |
98 |
ninety-eight |
ninety-eighth |
99 |
ninety-nine |
ninety-ninth |
Liczebniki powyżej 100
Przy wyższych liczbach należy unikać kardynalnego błędu, jakim jest dostawianie litery s, kiedy mówisz o kilku setkach czy kilku tysiącach. W angielskim hundred czy thousand zawsze pozostaje nietknięte, nawet jeśli liczebnik jest w liczbie mnogiej (np. two hundred). Wyjątkiem są sytuacje, kiedy masz na myśli mniej konkretne liczby. Przykładowo:
- Hundreds of books sold in one day – Setki książek sprzedanych w jeden dzień.
NUMBERS |
CARDINALS |
ORDINALS |
100 |
one hundred |
one hundredth |
102 |
one hundred and two |
one hundred and second |
350 |
three hundred and fifty |
three hundred and fiftieth |
1000 |
one thousand |
one thousandth |
1001 |
one thousand and one |
one thousand and first |
5075 |
five thousand and seventy-five |
five thousand and seventy-fifth |
1 000 000 |
one million |
one millionth |
Zawsze zostawiasz odstęp pomiędzy poszczególnymi członami liczebnika złożonego oraz możesz, choć nie musisz wstawić przed dziesiątkami lub jednościami wyraz and.
Uwaga! Wyraz one w liczebnikach one hundred, one thousand, one million niektórzy zastępują przedimkiem. Np. A million.
Liczebniki porządkowe – skróty
W formie pisemnej liczebniki porządkowe mogą być przedstawiane za pomocą umownych skrótów. Wtedy zazwyczaj dodaje się przyrostek th w tak zwanym indeksie górnym.
- 5th – fifth
- 10th – tenth
- 50th – fiftieth
- 100th – one hundredth
Wyjątkiem są pierwsze trzy liczebniki, które mają inne końcówki:
- 1st – first
- 2nd – second
- 3rd – third.
Przykłady zdań z liczebnikami głównymi
Liczebniki główne odpowiadają na pytanie ile? i określają ilość czegoś, kogoś. Oto sytuacje, kiedy szczególnie się przydają:
- liczenie/odliczanie, np. There are two days left – Zostały nam dwa dni.
- podawanie wieku, np. I'm twenty years old – Mam dwadzieścia lat.
- podawanie godziny, np. She woke up at 6 o'clock – Obudziła się o godzinie szóstej.
- podawanie daty (roku), np. He has known her since 2017 – On ją zna od 2017 roku.
Przykłady zdań z liczebnikami porządkowymi
Liczebniki porządkowe odpowiadają na pytanie który? i pełnią różnorakie funkcje. Oto sytuacje, kiedy ich użyjesz:
- ułamki, np. One-third of the population is against this idea – Jedna trzecia populacji jest przeciwko temu pomysłowi.
- cyfry rzymskie przy imionach władców, np. Henry the Eighth ruled England from 1509 to 1547 – Henryk VIII władał Anglią od 1509 do 1547 roku.
- podawanie daty (dnia), np. My birthday is on the 25th – Mam urodziny dwudziestego piątego.
- odliczanie (w kolejności), np. People often ask for a second chance – Ludzie często proszą o drugą szansę.
Zapraszamy wszystkich dorosłych na zajęcia języka obcego w szkole ProfiLingua. Jeśli chcesz pokonać barierę przed mówieniem i lubisz uczyć się w grupie, kursy konwersacyjne są wprost dla Ciebie. Zapisz się do końca przyszłego miesiąca, a skorzystasz z rabatu -25%.