The table’s legs vs the legs of the table... Które z tych zdań jest właściwe i dlaczego? Choć dopełniacz saksoński to zagadnienie poruszane już na początku nauki, wciąż możesz się wahać między kilkoma opcjami. Sprawdź, co jeszcze należy wiedzieć na jego temat i usystematyzuj wiedzę!

Skąd się wzięła nazwa dopełniacz saksoński?

Nazywany też dopełniaczem fleksyjnym, dopełniacz saksoński jest pozostałością po języku staroangielskim albo inaczej anglosaskim. W średniowieczu Anglosasi pochodzenia germańskiego posługiwali się końcówką -es, lecz z czasem drukarze zastąpili e apostrofem. Stąd wzięła się forma dzierżawcza rzeczownika 's znana także jako possessive 's. Określenie saksoński nawiązuje zatem do plemion z tamtejszego okresu, które zapoczątkowały użycie dopełniacza.

Kiedy używamy dopełniacza saksońskiego – przykłady

Niekwestionowaną zaletą niektórych języków jest ich znikoma fleksyjność. W angielskim wystarczy wstawić apostrof i dodać literę s, aby odpowiedzieć na pytania: kogo? czego?, podczas gdy w polskim obowiązuje znacznie więcej niuansów i wyjątków. Musisz znaleźć właściwą końcówkę, bo rzeczowniki odmieniają się aż przez siedem przypadków!

Najprościej rzecz ujmując, w angielskim używamy Saxon Genitive wtedy, kiedy chcemy określić stan posiadania, dlatego dopełniacz saksoński pełni funkcję posesywną. Dzięki niemu możesz określić/nazwać:

  • przynależność do istot żywych (osób lub zwierząt), np. Susan's book
  • miejsca, gdzie jesteś lub gdzie idziesz, np. at my friend's
  • nazwy geograficzne, np. Cracow’s city center
  • czas/określenia czasu, np. today’s meeting
  • sklepy, np. the grocer's.

Słyszana na końcu rzeczownika literka s brzmi naturalnie i bardzo dobrze odnajduje się w pełnych zdaniach:

  • My sister’s name is Susan Brown.

Dosłownie: Mojej siostry imię to Susan Brown.

  • Tom’s pen is on the table.

Długopis Toma leży na stole.

  • Susan went to her aunt’s.

Susan poszła do swojej ciotki.

  • This is my mother’s flat.

To jest mieszkanie mojej matki.

  • Peter met Ann at the florist’s.

Peter spotkał Ann w kwiaciarni.

  • What is her cat’s name?

Jak się nazywa jej kot?

Dopełniacz saksoński w liczbie mnogiej

W liczbie mnogiej zachowuje się tylko apostrof, a litera s jest zazwyczaj pomijana:

  • boys' toys (zabawki chłopców)
  • girls' rooms (pokoje dziewczynek)
  • friends' flat (mieszkanie przyjaciół).

Ale uwaga! W przypadku rzeczowników nieregularnych używasz standardowego dopełniacza saksońskiego:

  • children's room (pokój dzieci)
  • people's life (życie ludzi)
  • women’s rights (prawa kobiet).

Kiedy wymieniasz kilka osób naraz, dodajesz 's do ostatniego rzeczownika:

  • Susan and Paul’s children (dzieci Susan i Paula)
  • Kate and John’s wedding (ślub Kate i Johna).

Kiedy używamy dopełniacza saksońskiego, a kiedy of?

Choć w komunikacji ustnej użycie dopełniacza saksońskiego zamiast przyimka of może Ci ujść na sucho, to na piśmie każdy najmniejszy błąd będzie rzucał się w oczy. Dlatego z dwóch poniższych kombinacji tylko jedna opcja jest poprawna gramatycznie:

  • the table’s legs
  • the legs of the table.

Przyimek of również wyraża przynależność, ale bardziej pasuje do formalnej komunikacji i przede wszystkim odnosi się do istot nieożywionych. Zaliczamy do nich:

  • rośliny,
  • przedmioty,
  • stany,
  • pojęcia abstrakcyjne.

Porównaj dwa przykłady:

  • Kate’s beauty (piękno Kate, czyli odnosisz się do osoby)
  • the beauty of nature (piękno przyrody, czyli w domyśle odnosisz się do materii nieożywionej).

Oczywiście jeśli zdarzy Ci się coś przekręcić, nie powinno to znacznie zaburzyć sensu wypowiedzi. Pamiętajmy, że nawet osobom natywnym zdarzają się niedociągnięcia. Bez wątpienia warto umilić sobie zapamiętywanie dobrą muzyką z przykładami, które są jednoznaczne i wpadają w ucho, jak np.:

  • The Power of Love – Jennifer Rush

Nie mówi się love’s power, lecz używa przyimka. Powyższy tytuł to znany przebój z lat 80. o miłości dwojga ludzi, u których uczucie może budzić lęk, ale mimo to osoba zakochana gotowa jest się jej nauczyć i jak w tytule, doświadczyć jej mocy. Przyimek of pojawia się przed love, czyli przed pojęciem abstrakcyjnym.

Dopełniacz saksoński – ćwiczenia

Zacznij od przetłumaczenia kilku zdań na rozgrzewkę. Postaraj się nie robić kalek językowych i zastanów dobrze, jak można wyrazić mniej więcej to samo w języku angielskim. Tam, gdzie pojawia się narodowość, wstaw nazwę kraju, a zatem:

  • To jest pokój Maksa.
  • Bigos to polskie danie narodowe.
  • Dziecko Ann i Johna jest takie urocze.
  • Ona ma umówioną wizytę u lekarza o dziewiątej.

Wyjaśnienia zamieszczamy na końcu artykułu.

Kiedy nie używamy dopełniacza saksońskiego?

Wprawione ucho szybko wychwyci zdania, w których Saxon Genitive zwyczajnie nie pasuje do kontekstu. Jeżeli mimo to trudno Ci spamiętać pojedyncze przypadki (także te związane z przyimkiem of), skup się na najważniejszych sytuacjach, kiedy nie używamy dopełniacza saksońskiego.

Zaliczamy do nich:

  • przedmioty, np. the door of the house
  • nazwy instytucji, np. the University of Edinburgh
  • rzeczowniki złożone, np. car keys; kitchen table
  • wyrażanie przyimkowe (miejsca), np. at the bottom of the ocean.

Dopełniacz saksoński – odpowiedzi

  • This is Max’s room ALBO: This is Max’ room.

Kiedy imię lub nazwisko kończy się na literę s lub x, obydwa warianty są poprawne.

  • Bigos is Poland’s national dish.

Choć można się też spotkać z wersją the national dish of Poland, brzmi ona dość oficjalnie. Dlatego zgodnie z ogólnie przyjętą regułą po nazwie państwa zastosowaliśmy dopełniacz saksoński.

  • Ann and John’s baby is so cute.

W przypadku, gdy coś/ktoś należy do więcej niż jednej osoby dopełniacz saksoński wstawiasz po ostatnim rzeczowniku.

  • She has an appointment at the doctor’s at nine o’clock.

Kiedy mówimy, że do kogoś idziemy, używamy dopełniacza saksońskiego.

 

Choć reguły gramatyczne są ważne, konwersacje w języku obcym to niezawodny sposób na przetestowanie swojej wiedzy i zbudowanie większej pewności siebie. Zapisz się na kurs i poczuj się swobodnie w każdej sytuacji. Czekamy na Ciebie!