Pełnią funkcję gramatyczną i składniową. The parts of speech, czyli w języku angielskim części mowy, są niezbędne w codziennej komunikacji. Należą do nich dobrze Tobie znane czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki czy przysłówki, ale nie tylko. Sprawdź pełną klasyfikację oraz przykłady.
Czasowniki (verbs)
Część mowy, która nazywa czynność lub stan. Może występować w różnym czasie i zmieniać formę podstawową. Stąd czasowniki:
- regularne (regular) – czasowniki, które ogółem otrzymują w czasie przeszłym końcówkę -ed albo -d. Np. work-worked-worked; play-played-played.
- nieregularne (irregular) – czasowniki, które tworzą nieregularną II i III formę (patrz tabela). Np. be-was/were-been; go-went-gone.
Niektóre czasowniki współwystępują z innymi i można je pogrupować na:
- modalne (modal) – choć mają nieskomplikowaną budowę, są wielofunkcyjne i pozwalają wyrazić m.in. możliwość, konieczność, sugestię, nakaz czy zakaz. Np. can – móc, must – musieć.
- posiłkowe (auxiliary) – są operatorami, które pełnią funkcję pomocniczą. Przykładowo to be (am/is/are) w czasie Present Continuous.
Zwróć też uwagę na formy bezosobowe lub nieosobowe, takie jak:
- bezokolicznik (infinitive) – najogólniejsza forma czasownika. Np. to be – być.
- bezokoliczniki bez to (bare infinitive) – podstawowa forma czasownika bez to, której używasz m.in. w trybie rozkazującym. Np. Sit down – usiądź.
- forma czasu przeszłego (Past Simple) – czasowniki w drugiej formie, jak np. stayed, went.
- imiesłów czynny (Present Participle) – czasowniki z końcówką -ing (gerund), które znasz m.in. z czasu teraźniejszego ciągłego. Np. running, doing, watching.
- imiesłów bierny (Past Participle) – czasowniki w trzeciej formie, jak np. cleaned, written, gone.
Rzeczowniki (nouns)
Zaraz po czasownikach najlepiej wspomnieć o rzeczownikach, które nazywają m.in. osoby, rzeczy, obiekty, miejsca czy pojęcia. Dzielimy je na:
- policzalne (countable) – nazwy rzeczy czy osób, które można policzyć. Np. two rooms – dwa pokoje.
- niepoliczalne (uncountable) – nazwy pojęć abstrakcyjnych, materiałów czy substancji. Np. love – miłość; two pieces of advice – dwie porady.
Ciekawym zjawiskiem są również rzeczowniki:
- złożone (compound) – składają się z co najmniej dwóch rzeczowników lub innych części mowy, co pozwala na tworzenie nowych znaczeń. Np. sunflower – słonecznik; greenhouse – szklarnia.
Przedimki (articles)
W języku polskim nie mówi się o przedimkach, ponieważ ich tam po prostu nie ma. Za to w języku angielskim przedimki są wszechobecne i dyskretnie informują o tym, czy coś jest wymieniane po raz pierwszy, ma ogólną charakterystykę albo jest dobrze znane rozmówcy.
Przedimki są niesamodzielnymi częściami mowy i dzielą się na:
- nieokreślone (indefinite) – występują przed rzeczownikami, o których mówi się po raz pierwszy albo przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie pojedynczej. Np. Kate has a cat. – Kate ma kota.
- określone (definite) – występują przed rzeczownikami, o których była już mowa, które są znane albo przed rzeczownikami, które uznaje się za unikalne, jedyne w swoim rodzaju. Np. I would like to go to the British Museum. – Chciałbym pójść do Muzeum Brytyjskiego.
- zerowe (zero) – występują przed rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej lub przed rzeczownikami niepoliczalnymi. Np. Love is the key. – Miłość jest kluczem.
Przymiotniki (adjectives)
Określają rzeczownik i mają taką samą formę niezależnie od rodzaju i liczby. Przymiotniki można:
- stopniować, np. She is much happier since the last time I saw her – Jest dużo szczęśliwsza, odkąd ostatni raz ją widziałem.
- porównywać, np. John is more intelligent than his younger brother – John jest bardziej inteligentny niż jego starszy brat.
Pod względem sposobu stopniowania dzielimy je na:
- regularne (regular) – przymiotniki, do których w stopniu wyższym wystarczy dodać -(e)r, a w stopniu najwyższym -(e)st. Przykładowo: nice – nicer – the nicest.
- nieregularne (irregular) – przymiotniki, które są stopniowane nieregularnie. Np. good – better – the best.
Przymiotników, które określają rzeczownik, może być więcej niż jeden. Kiedy przykładowo powiesz, że ktoś jest ładny i wysoki, ich kolejność zależy od kategorii. Po więcej informacji zajrzyj tutaj.
Przysłówki (adverbs)
Określają czasowniki i często występują na końcu zdania. Mogą:
- stopniować się, np. quickly – szybko; more quickly – szybciej; (the) most quickly – najszybciej.
Niektóre przysłówki mogą mieć taką samą formę co przymiotniki. Przykładowo:
- fast – szybki albo szybko
- hard – ciężki czy twardy albo trudno/ciężko
- high – wysoki albo wysoko
- low – niski albo nisko.
Uwaga! Przysłówek hardly nie oznacza, iż jest ciężko. Sugeruje za to, że coś robi się z trudem, ledwie, prawie wcale. Porównaj:
- It’s hard to believe. – Trudno w to uwierzyć.
- She can hardly believe it. – Ona z trudem może w to uwierzyć.
Zaimki (pronouns)
Niektóre z nich poznajesz na samym początku nauki. Zaimki są nieodmienne i zastępują rzeczowniki. Pozwalają uniknąć powtórzeń, co jest szczególnie ważne dla formy wypowiedzi pisemnej. Przydają się również wtedy, kiedy… zapomniałeś czyjegoś imienia ;)
Zaimki dzielimy między innymi na:
- osobowe (personal) – odnoszą się tylko do osób oraz zwierząt. Np. he, they, we.
- dzierżawcze (possessive) – określają przynależność. Np. his, my, their.
- zwrotne (reflexive) – są odpowiednikiem polskiego się. Podkreślają fakt, iż czynność wykonuje się względem siebie lub na sobie. Np. to dress oneself – ubrać się.
Spójniki (conjunctions)
To wyrazy łączące, które spajają wypowiedź i ją porządkują, dlatego każdy, kto mierzy się z maturą z języka angielskiego, powinien poświęcić im więcej uwagi. Spójników jest sporo z uwagi na ich wieloraką funkcję. Używamy ich między innymi po to, aby coś:
- dodać/dopowiedzieć (np. and, furthermore),
- skontrastować (np. but),
- wtrącić (np. personally),
- podsumować (np. all in all).
W angielskim spójniki funkcjonują też pod nazwą linking words.
Liczebniki (numerals)
Towarzyszą nam na każdym kroku w życiu codziennym i oznaczają liczbę, ilość, wielokrotność czy kolejność. To dzięki liczebnikom możesz sprecyzować, który lub która jesteś w kolejce albo dowiedzieć się, za ile kupisz jakiś produkt. Rozróżniamy liczebniki:
- główne (cardinal numbers) – liczebniki, które odpowiadają na pytanie how many? i pozwalają określić, ile czegoś jest. Przykładowo: three apples – trzy jabłka; twenty people – dwadzieścia osób.
- porządkowe (ordinal numbers) – liczebniki, które określają kolejność osób lub rzeczy. Obowiązkowo stawiaj przed nimi przedimek określony. Przykładowo: The first chapter – Pierwszy rozdział.
Przyimki (prepositions)
Podobnie jak w polskim są nieodmienną i niesamodzielną częścią mowy. Łączą się z innymi wyrazami (najczęściej rzeczownikami) i razem zyskują nowe znaczenie. Często myli się je ze spójnikami, co jest błędem, gdyż te drugie operują sensem na poziomie składni. Przyimki pokazują za to relacje:
- czasowe (prepositions of time) – wskazują na konkretną godzinę, dzień tygodnia, miesiąc czy rok. Np. at midnight – o północy; on Sunday morning – w niedzielę rano.
- przestrzenne (prepositions of place) – wskazują na miejsce. Np. at work – w pracy; in the picture – na obrazku, zdjęciu.
Wykrzykniki (interjections)
Wykrzykniki to część mowy, która nie wymaga zbyt wielu wyjaśnień. Pozwalają zdynamizować wypowiedź i zwrócić na coś szczególną uwagę. Uwydatniają silne zabarwienie emocjonalne i mogą wyrażać ekscytację, podziw złość, oburzenie czy odrazę.
Skojarz je z:
- trybem rozkazującym – sprawiają, że rozkaz czy nakaz brzmi bardziej kategorycznie. Np. You can’t go to the party! – Nie możesz iść na imprezę!
- komunikacją nieformalną – w wymianie mailowej czy SMS-owej między przyjaciółmi lub dobrymi znajomymi. Np. You’re the best! – Jesteś najlepszy/najlepsza!
Czy wiesz, że aż 99% kursantów lubi atmosferę na zajęciach w ProfiLingua? Spraw sobie miły prezent na święta i spośród szerokiej oferty kursów językowych wybierz najlepszą opcję dla siebie.
