Czy możesz powtórzyć? Jak się to pisze? Czy możesz przeliterować? To pytania, które sprawdzą Twoją znajomość alfabetu w języku angielskim. Dlatego spieszymy z pomocą i w dzisiejszym artykule przedstawiamy wymowę fonetyczną od A do Z.

Jakie litery składają się na alfabet angielski?

Alfabet angielski nie posiada liter ze znakami diakrytycznymi, czyli charakterystycznych dla języka polskiego ogonków, kreseczek oraz kropek przy literach. W porównaniu z polskim zawiera też mniej liter, gdyż składa się z 26 liter, które dzielimy na samogłoski oraz spółgłoski. Za to podobnie jak w polskim mamy zarówno wielkie litery, na które mówi się upper case albo capital letter, jak i małe litery, czyli lower case.

W języku angielskim samogłosek jest o dwie mniej niż w polskim, bo tylko 6 (sześć): A, E, I, O, U oraz Y. Choć w porównaniu do spółgłosek stanowią mniejszość, to zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą minimum jedna samogłoska powinna występować w każdym angielskim słowie. Przy okazji warto zauważyć, iż litera Y pełni podwójną funkcję, gdyż może być samogłoską albo spółgłoską:

  • baby – [beɪbi]
  • yes – [jes].

Dlatego w języku angielskim nie sprawdza się teoria, iż jedna litera odpowiada jednemu dźwiękowi (jedna litera ≠ jeden dźwięk). Niestety na początku może to dezorientować i stwarzać dodatkowe problemy z wymową, więc w razie wątpliwości najlepiej korzystać ze słownika. Podpowiedzi, jak odczytać dane słowo znajdziesz w nawiasach pochyłych lub kwadratowych:

  • love – /lʌv/
  • house – [haʊs].

Oprócz tego, że w transkrypcji fonetycznej występują specyficzne symbole (np. ɪ, ʊ, ʌ), o których jeszcze opowiemy, to pojawia się też kwestia różnic w wymowie. Dajmy na to, w odmianie amerykańskiej literę r wymawia się zawsze w przeciwieństwie do wersji brytyjskiej, w której pojawiają się dodatkowe niuanse. Stąd dwa możliwe warianty wypowiedzi, które znajdujesz w słowniku. Np.:

  • park – [pɑ:k]
  • park – [pɑ:rk].

 

Alfabet angielski – wymowa fonetyczna liter

Zapisywanie i odczytywanie transkrypcji fonetycznej to nie lada sztuka, lecz znajomość tych dźwięków pomoże Ci później w literowaniu. Dla osób, które nie mają jeszcze wprawy, przygotowaliśmy więc uproszczoną wymowę, a dla tych bardziej zaawansowanych wymowę fonetyczną z uwzględnieniem dwóch odmian językowych.

LITERA ANGIELSKA

WYMOWA FONETYCZNA

UPROSZCZONA WYMOWA

A

[eɪ]

[ej]

B

[biː]

[bi]

C

[siː]

[si]

D

[diː]

[di]

E

[iː]

[i]

F

[εf]

[ef]

G

[ʤiː]

[dżi]

H

[eɪʧ]

[ejcz]

I

[aɪ]

[aj]

J

[ʤeɪ]

[dżej]

K

[keɪ]

[kej]

L

[εl]

[el]

M

[εm]

[em]

N

[εn]

[en]

O

BrE [əʊ] AmE [oʊ] 

[oł]

P

[piː]

[pi]

Q

[kjuː]

[kju]

R

BrE [ɑː] AmE [ɑɹ]

[ar]

S

[εs]

[es]

T

[tiː]

[ti]

U

[juː]

[ju]

V

[viː]

[wi]

W

[dʌbljuː]

[dablju]

X

[εks]

[eks]

Y

[waɪ]

[łaj]

Z

BrE [zεd] AmE [ziː]

[zed]

W wymowie fonetycznej osobliwy dwukropek (ː) jest znakiem długości. Oznacza on długość geograficzną dźwięku i wpływa na sposób artykulacji. W konsekwencji dzielimy samogłoski na krótkie oraz długie, a sam ten szczegół może znacząco zmienić odbiór wypowiedzi. Porównaj:

  • beach - [bi:tʃ]
  • bitch – [bɪtʃ].
  • sheet – [ʃi:t]
  • shit – [ʃɪt]. 

W obu parach słowa różnią się wymową tylko pod jednym względem. Wystarczy, że przy jednym słowie pojawia się znak długości, podczas gdy w drugim analogiczna samogłoska wymawiana jest krócej, a plaża czy prześcieradło lub kartka papieru zamieniają się... w wulgaryzm. Dlatego lepiej nie popełnić gafy!

 

Samogłoski i spółgłoski – zapis fonetyczny

W trakcie nauki możesz otrzeć się o nazwę International Phonetic Alphabet (w skrócie IPA), który jest międzynarodowym systemem alfabetycznym transkrypcji fonetycznej do reprezentowania dźwięków mowy. System został opracowany w taki sposób, iż każdemu dźwiękowi przypisuje się jeden symbol. Podpowiada on zatem wymowę oraz akcentowanie w języku oryginalnym, w tym w języku angielskim i jest prawdziwą gratką dla poliglotów.

Mimo to praca na alfabecie IPA uważana jest często za czasochłonną i nużącą, dlatego korzystają z niej głównie prawdziwi pasjonaci, studenci filologii czy osoby zawodowo związane z językiem obcym. Dlatego na dobry początek podajemy trzy symbole, które warto sobie utrwalić:

  • /ʌ/ – przypomina polskie, przytłumione /a/, np. sun – /sʌn/
  • /ʊ/ – odpowiada krótkiemu /u/, np. woman – /wʊmən/
  • /ɪ/ – krótki dźwięk, który upodabnia się do polskiego /y/, np. win – /wɪn/.

W przypadku spółgłosek największą trudność sprawiają te brzmienia, które nie mają swojego odpowiednika w języku polskim. Stąd biorą się pomyłki, gdyż niechcący przerabiamy te dźwięki na coś niezrozumiałego dla native speakera. Do szczególnie problematycznych dla Polaków dźwięków zaliczają się:

  • /θ/ – bliskie bezdźwięcznemu /f/, które wypowiadasz trzymając czubek języka między zębami. Np. think – [θɪŋk]
  • /ð/ – bliskie dźwięcznemu /w/, które wypowiadasz w ten sam sposób, ale z udźwięcznieniem. Np. they – /ðeɪ/.

Wielu osobom w zupełności wystarczają słowniki papierowe oraz elektroniczne. W tych wydrukowanych można przeczytać legendę, czyli tabelę symboli fonetycznych wraz z przykładami. Natomiast w słownikach online (np. Cambridge Dictionary, Dictionary.com) znajdziesz nie tylko transkrypcję fonetyczną, ale i nagrania z wymową.

 

Spelling – jak literować alfabet angielski

Nauka literowania to jeden z najlepszych sprawdzianów znajomości alfabetu angielskiego. Wbrew pozorom spelling jest dobry nie tylko dla dzieci, ale i dorosłych. Zwłaszcza wtedy, kiedy usłyszysz pytania:

  • How do you spell "booklet"? – Jak się pisze „booklet”?
  • Could you spell that, please? – Mógłbyś to przeliterować, proszę?
  • Could you spell your name, please? – Czy mógłbyś przeliterować swoje nazwisko?
  • Can you repeat that, please? – Czy możesz (to) powtórzyć, proszę?

W odpowiedzi na pierwsze pytanie podajesz każdy dźwięk litera po literze, czyli:

  • B-O-O-K-L-E-T (bi-oł-oł-kej-el-i-ti).

Jak łatwo zapamiętać alfabet angielski?

Przede wszystkim alfabetu angielskiego nie da się wkuć na pamięć. Takie zajęcie byłoby zbyt karkołomne i w dodatku mało produktywne. Dlatego najlepiej oddziaływać jednocześnie na świadomość i podświadomość, włączając do nauki kilka zmysłów (np. wzrok i słuch) oraz literując w każdej wolnej chwili, jakby od niechcenia. Liczy się różnorodność i dobra zabawa, bo wtedy pobudzasz wyobraźnię oraz ułatwiasz sobie naturalne przyswajanie.

 

Alfabet angielski – wskazówki do nauki

Założenie, iż tylko osoby początkujące powinny uczyć się liter po angielsku, jest mitem. W rzeczywistości każdy może to robić, jeśli uzna, że jego sposób wymowy zaciemnia komunikację i prowokuje niezrozumienie.

 

Oto, jak możesz doskonalić mówienie i dobrze się przy tym bawić:

  • słuchanie i śpiewanie – tutaj sprawdzą się wszelkiego rodzaju piosenki dla dzieci, które są proste, rytmiczne i melodyjne. Osłuchuj się z nimi, powtarzaj słowa, a nawet włącz do tego ruch i zacznij tańczyć!
  • pierwsze skojarzenia – to ćwiczenie możesz wykonać samodzielnie albo z innymi. Znajdź angielskie słowa, z jakimi kojarzą Ci się litery (np. Letter H is for house. B is for bear. T is for tent). Litery mogą być wybierane losowo lub sugerowane przez drugą osobę, jeśli grasz w grupie.
  • proste historyjki/piosenki – to wersja rozszerzona poprzedniego ćwiczenia. Znajdź przykładowe słowa dla liter alfabetu i ułóż z nich prostą piosenkę albo historyjkę. Może być zabawnie, a nawet absurdalnie, byleby zapadało w pamięć!
  • rozmówki z lektorem – konwersacje to jeden z najlepszych sposobów na sprawdzenie swoich sił. Lektor podzieli się przydatną wiedzą oraz podpowie, nad czym warto jeszcze popracować. Dlatego jeśli chcesz mówić jak rodowity Brytyjczyk, zobacz ten bezpłatny webinar.

 

Święta tuż-tuż, a Ty wciąż szukasz idealnego prezentu? Podaruj sobie kurs językowy i zapisz się na zajęcia w ProfiLingua, a w zamian zyskasz jeden miesiąc za darmo oraz kartę podarunkową o wartości do 400 zł. Bo w grudniu Ci się upiecze!